“5 กระป๋องร้อย ครับ 5 กระป๋องร้อย รถของเรา มาบริการคุณพ่อบ้านคุณแม่บ้านถึงหน้าบ้านแล้ว
นะครับ 5 กระป๋องร้อย ”

รถเร่ รถเข็น หรือ ตลาดเปิดท้าย ภาพที่เราส่วนใหญ่คุ้นเคยกันดี ซึ่งเป็นรูปแบบของการค้าการขายที่มาพร้อมกับความเจริญของถนนหนทาง แต่ถ้าย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 60-70 ปีก่อน เรือพาย เรือแจว น่าจะเป็นสิ่งที่คนในยุคนั้นพบเห็นจนชินตา การค้าขายใช้เรือเป็นหลัก ตลาดน้ำอาจเทียบได้กับแหล่งรวมสินค้าขนาดใหญ่หรือเรียกเป็นภาษาต่างประเทศให้ทันสมัยว่าชอปปิ้งเซ็นเตอร์ก็น่าจะได้

ตลาดน้ำไม่ว่าจะในวันวานหรือวันนี้ ส่วนใหญ่จะเริ่มติดตั้งแต่ช่วงเช้าและวายตอนสายๆ แต่สำหรับคนนอนดึกตื่นสาย นอนบ่ายตื่นเที่ยง หรือประกาศตัวเป็นไม้เบื่อไม้เมากับการนอนแต่ตื่นเช้าโดยเฉพาะอย่างยิ่งเช้าวันหยุดสุดสัปดาห์ด้วยแล้ว ตลาดน้ำอัมพวา น่าจะเหมาะกับคุณ ตลาดน้ำอัมพวาหรือตลาดน้ำยามเย็นจะมีทุกวันศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ เวลา 4 โมงเย็นถึงพลบค่ำ

เส้นทางไปตลาดน้ำแห่งนี้จากกรุงเทพมหานคร ใช้การเดินทางโดยรถยนต์ แค่ระยะเวลาเพียงชั่วโมงเศษบนถนนพระรามที่ 2( ธนบุรี - ปากท่อ ) ผ่านจังหวัดสมุทรสาครก็จะเข้าสู่ตัวจังหวัดสมุทรสงคราม จากตัวจังหวัด ใช้เส้นทางไปอุทยานร .2 และอำเภอดำเนินสะดวก เมื่อแล่นมาถึงสามแยกไฟแดงก็เลี้ยวซ้ายตามป้ายบอกทางไปวัดอัมพวันเจติยาราม บริเวณเดียวกันนี้จะเป็นที่ตั้งของตลาดน้ำอัมพวา ตลาดน้ำที่ฟื้นฟูขึ้นมาใหม่โดยเทศบาลตำบลอัมพวา เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวของชุมชน

พอแสงแดดอ่อนแรงลง พ่อค้าแม่ค้าชาวเรือก็จะพายเรือมาจอดเทียบบริเวณท่าเรือเทศบาล พ่อค้าแม่ขายเมื่อผูกเรือเรียบร้อยก็จะสาละวนกับการเตรียมข้าวของสำหรับการค้าการขายที่กำลังจะเริ่มขึ้น ในขณะเดียวกันนี้บนสองฝั่งคลองร้านรวงต่างๆก็ทยอยจัดซุ้มจัดเพิงเพื่อรอลูกค้าอย่างขะมักเขม้นเช่นกัน ผู้เขียนคงไม่สามารถบอกเวลาแน่นอนได้ว่าตลาดน้ำในวันที่ไปนั้นเริ่มเวลาใด เพราะเมื่อมีเรือมาขายมีร้านมาตั้งก็มีคนซื้อของในทันที แต่เมื่อแดดร่มลมตกเวลาประมาณ 6 โมงเย็นร้านค้าทั้งบนบกและในน้ำจะคลาคล่ำไปด้วยนักท่องเที่ยว นักชิมจำนวนมาก

อาหารคาวอาหารหวานมีวางจำหน่ายเรียงรายทั้งร้านบนบกและร้านบนเรือ ทอดมันหัวปลี กุ้งทอด ปลาหมึกย่าง ขนมจีน ก๋วยเตี๋ยวเรือ รวมทั้งข้าวราดแกงเป็นตัวแทนในหมวดอาหารคาว ผลผลิตทางการเกษตรถึงแม้ว่าอาจจะไม่มากมายนัก แต่ผักสด กล้วยน้ำว้า มะพร้าวก็ยังมีให้เลือกซื้ออยู่บ้าง เดิมทีพื้นที่อำเภออัมพวาเป็นเรือกสวน มีต้นมะพร้าว และมะม่วงปลูกกันหนาแน่น โดยเฉพาะมะพร้าวซึ่งเป็นพืชหลักของจังหวัดสมุทรสงคราม

แต่สำหรับผู้เขียนแล้วร้านที่ชอบเป็นพิเศษก็เห็นจะเป็นร้านขนมไทยโบราณบริเวณทางเข้าตลาดน้ำ เจ้าของร้านชื่อคุณยายถมยา ลีลาการปั้นการห่ออย่างมืออาชีพ และความแปลกตาของขนมสามารถเรียกลูกค้าให้หยุดชมและซื้อขนมเทียนสลัดงาของคุณยายได้ไม่ยากนัก เพียง 100 บาทผู้เขียนก็ได้ขนมเทียนสลัดงาถึง 3 ชะลอม ขนมเทียนสลัดงานี้เป็นหนึ่งในขนมที่มีชื่ออยู่ในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน ตัวขนมทำด้วยแป้งข้าวเหนียวภายในจะมีไส้เป็นมะพร้าวกับน้ำตาล ภายนอกจะเคลือบหุ้มด้วยงาขาว งาดำ เนื้อขนมนุ่มลิ้นและมีกลิ่นหอม

จ่ามงกุฏ เสน่ห์จัน ทองเอก ฝอยทอง ขนมชั้น หรือเรไร ก็เรียกความสนใจจากลูกค้าได้ไม่น้อยเหมือนกันโดยเฉพาะร้านขนมไทยริมสะพานบริเวณใจกลางตลาด ดึงความสนใจจากนักท่องเที่ยวได้มากเช่นกัน เพราะร้านนี้มีการสาธิตการทำขนมรังไรหรือเรไรในวันนั้นด้วย นอกจากนี้ที่นี่ยังมีร้านขายขนมแบบร้านชำยุคขนมบุหรี่ตราแมวดำ ขนมถั่วตัด ขนมโก๋ ชวนให้ผู้เขียนหวนนึกถึงร้านขายของชำเจ้าประจำก่อนยุคมันฝรั่งทอดหรือ สแน็คกรุบกรอบในร้านสะดวกซื้อ 24 ชั่วโมงอย่างในปัจจุบัน

นอกจากเรื่องเวลาขายที่สร้างความต่าง และเป็นลักษณะเด่นให้กับตลาดน้ำแห่งนี้แล้ว บริการเช่าเรือชมวิถีริมน้ำก็เป็นกลยุทธ์หนึ่งที่มีเสน่ห์ดึงดูดใจนักท่องเที่ยวได้อย่างพอเหมาะพอเจาะและลงตัว บริการเรือชมความงามของชีวิตริมน้ำตอนพลบค่ำของที่นี่จะมีไฮไลท์อยู่ที่เจ้าแมลงตัวเล็กๆที่เปล่งแสงระยิบระยับอยู่ตามกิ่งตามใบของต้นลำพู ซึ่งยังมีอยู่มากในลุ่มน้ำแถบนี้ แมลงที่ว่านี้ก็คือหิ่งห้อย ความงดงามของธรรมชาติที่เป็นมนต์เสน่ห์ ช่วยเสริมสร้างเศรษฐกิจให้กับชุมชน

ถ้าหาก วิถีชีวิตริมน้ำ ความงามของแสงเล็กๆ ความสงบเรียบง่ายอย่างไทยเป็นสิ่งที่คุณถวิลหาแล้วละก็ ระยะทางที่ห่างจากกรุงเทพแค่เพียง 60 กิโลเมตร น่าจะคุ้มค่าสำหรับคุณ … ณ ที่แห่งนี้ อัมพวา

…. เพื่อนมะลิ