Issue นี้ ยังคงตามติดกับศิลปะของประเทศแถบสแกนดิเนเวียค่ะ กลุ่มประเทศแถบยุโรปเล็กๆ ที่สร้างแบรนด์ดังๆ หลายแบรนด์ ที่มีชื่อเสียงกระฉ่อนไปทั่วโลก

งานแก้ว...เรียบหรูและสง่างาม

Orrefors & Kosta Boda แบรนด์ชั้นนำของสวีเดน

          จุดเริ่มต้นของศิลปะการทำแก้วของประเทศในแถบสแกนดิเนเวีย มาจากการประสบความสำเร็จของ Orrefors แบรนด์ดังที่เกิดขึ้นมากว่า 100 ปีแล้วค่ะ ในช่วงนั้นมีดีไซน์เนอร์เด่นๆ อย่าง Simon Gate, Edward Hald Ingeborg Lundin, Sven Palmqvit และ Gunnar Cyren ที่ช่วยกันรังสรรค์ผลงานแก้วให้กับ Orrefors จนคว้ารางวัลมามากมายในงาน Fair ที่ปารีส และดีไซน์แจกัน Grace-style ที่โดนใจคนทั่วโลก

          แต่ Orrefors ก็มีจุดตกต่ำเช่นกันค่ะ เนื่องจากสินค้าของคู่แข่งหลักอย่าง Kosta Boda เริ่มตีตลาดขึ้นมา

          ในทุกวันนี้ Orrefors และ Kosta Boda มีเจ้าของเดียวกัน หมดห่วงเรื่องคู่แข่งไปได้เลยค่ะ และยิ่งในช่วงนั้นได้หัวหน้าดีไซน์เนอร์เก่งๆ อย่าง Vicke Lindstrand มาคุมบังเหียนดีไซน์เนอร์รุ่นน้อง ทำให้งานแก้วยิ่งโด่งดังไปทั่วเลยค่ะ

          งานแก้วของ Orrefors มีเอกลักษณ์อยู่ที่ความบริสุทธิ์ เกลี้ยงเกลา สง่างามด้วยเนื้อแท้ของตัวแก้วเอง ในขณะที่ Kosta Boda เน้นสีสันสนุกสนาน หลากหลายรูปทรง

          ไม่เพียงเท่านี้นะค่ะ ในแถบทางใต้ของสวีเดนก็มีแบรนด์เล็กๆ ที่น่าสนใจอย่างเช่น Pukeberg, Lindshammar, Skruf, Nybro, Bergdala และ Afors ซึ่งชาวสวีเดนจะขนานนามว่า glasriket หรือ แก้วพื้นเมืองค่ะ บางแห่งก็มีอายุปาเข้าไปกว่า 100 ปีแล้ว ชาวสวีเดนมีความภูมิใจในประเพณีการทำแก้วของเขามาก ถ้าใครได้ไปเที่ยวที่สวีเดนแล้ว จะเห็นว่าเขาจะจัดทัวร์พาเยี่ยมชมโรงงานทำแก้วแบบโบราณ ที่ยังคงใช้กรรมวิธีแบบดั่งเดิมในการผลิตชิ้นงานศิลปะที่งดงามนี้ค่ะ

Savoy แจกันชื่อดังของฟินแลนด์

          งานแก้วของชาวฟินแลนด์แตกต่างจากงานของสวีเดนค่อนข้างมากค่ะ ฟินแลนด์ผลิตงานแก้วเป็นเพียงแค่งานอดิเรก ชิ้นงานที่มีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก ก็คืองานแจกัน Savoy ที่ Alvar Aalto ได้ออกแบบให้กับภัตตาคาร Sayoy ในกรุง Helsinki และผลิตโดยช่างแก้วฝีมือประณีตในหมู่บ้าน Iittala
ดีไซน์เนอร์ที่มีชื่อเสียงของฟินแลนด์ ก็เช่น Goran Hongell, Tapio Wirkkala, Kaj Franck, Timo Sarpaneva, Saara Hopea, Helena Tynell และ Nanny Still
ถึงแม้งานแก้วบางชิ้นของฟินแลนด์จะมีชื่อเสียง แต่น่าเสียดายที่มีการผลิตจำนวนจำกัดสนองตอบเฉพาะความต้องการในประเทศเท่านั้นค่ะ

งานแก้ว Handmade อันน่ามหัศจรรย์ของ
ฟินแลนด์ที่แต่ละชิ้นล้วนมีเอกลักษณ์ของตัวเอง
ไม่ซ้ำแบบใครดีไซน์เนอร์ได้รับแรงบันดาลใจ
มาจากน้ำแข็งในฤดูหนาวที่กำลังละลาย
เมื่อย่างกรายเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิถือเป็นศิลปะ
ที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติทั้งรูปร่างและสีสัน

      เหยือกที่เป็นหนึ่งในซีรีส์ Kartio ของ Kaj Franck ด้านบนหุ้มด้วยหวาย เหมาะสำหรับเป็นเครื่องประดับตกแต่งมากกว่าการใช้งานจริง

The Nappi ที่วางเทียนดีไซน์โดย Markku Salo จาก Iittala

Holmegaard สไตล์ Contemporary ของเดนมาร์ก

          Holmegaard และ Kastrup เป็นแบรนด์สไตล์ Contemporary ที่ได้รับความนิยมสูงสุดของเดนมาร์กค่ะ ในช่วงนั้นมีหัวหน้าช่างศิลป์อย่าง Per Lutken ดูแลดีไซน์เนอร์ฝีมือดีที่สุดของเดนมาร์ก เช่น Henning Koppel, Grethe Meyer, Nanna และ Jorgen Ditzel และ Otto Brauer

          งานแก้วของเดนมาร์กเน้นที่รูปร่างรูปทรง ซึ่งแตกต่างไปจากท้องตลาดทั่วไปในยุคนั้น จึงเป็นที่นิยมกันอย่างกว้างขวาง

          งานแก้วของ Holmegaard ถือเป็นสิ่งของล้ำค่าที่น่าสะสม น่าซื้อหามาเก็บไว้ค่ะ ในปัจจุบันนี้มุ่งเน้นผลิตเพื่อตลาดนักท่องเที่ยวและตลาดในประเทศเป็นหลัก และกลายเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม Scandinavia Royal เช่นเดียวกับ Orrefors และ Kosta Boda

Otto Brauer ได้ดีไซน์ซีรีส์โถแก้ว
ในช่วงที่ทำงานอยู่ที่ Holmegaard

ชาม Provence ดีไซน์โดย Per Lutken ซึ่งยังคงผลิตอยู่จนถึงทุกวันนี้

แจกันแก้วดีไซน์โดย Per Lutken
วางคู่กับชามเซรามิกของ Stig Lindberg

เซรามิก...เรียบง่ายแต่มีสไตล์

Royal Copenhagen แบรนด์ดังก้องโลกของเดนมาร์ก

          บริษัทเซรามิกเก่าแก่และยักษ์ใหญ่ที่สุดของเดนมาร์กอย่าง Dean Kongelige Porcelainfabrik และ Bing & Grondahl ได้รวมตัวกันภายใต้แบรนด์ Royal Copenhagen ผลิตสินค้าเซรามิกส่งออกสไตล์โมเดิร์น เน้นความมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นค่ะ

          เหล่าดีไซน์เนอร์ที่โด่งดังในยุคนั้น เช่น Axel Salto, Henning Koppel, Gertrud Vasegaard และ Grethe Meyer

          แต่เดนมาร์กก็มีสตูดิโอเซรามิกเล็กๆ ที่มีชื่อเสียงไม่น้อยเช่นกันค่ะ อย่างเช่น Palshus, Soholm, Holbaek, Humlebaek และ Nymolle โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Kahler ที่ผลิตเซรามิกมากว่า 4 ชั่วอายุคนแล้ว สตูดิโอเหล่านี้เน้นกรรมวิธีแบบโบราณ เรียบง่ายสไตล์สินค้าพื้นเมือง ซึ่งยังคงหาชมได้อยู่ในปัจจุบันนี้ค่ะ

เซรามิกของเดนมาร์กดีไซน์โดย Bodil Manz ผลิตและพัฒนาขึ้นในสตูดิโอเล็กๆ แถบชานเมือง

ชามเซรามิกจาก Grethe Meyer เป็นซีรีส์ของ Bla Kant

จานมุมเหลี่ยมซีรีส์ Side by Side ของ Grethe Meyer ออกแบบสำหรับ Royal Copenhagen แต่น่าเสียดายที่เป็นเพียงแต่ต้นแบบ ไม่มีการผลิตขายในท้องตลาด

Rorstrand ในสวีเดนเก่าแก่เป็นอันดับ 2 ของยุโรป

          Rorstrand โรงงานเซรามิกของสวีเดนที่เก่าแก่ที่สุดเป็นอันดับที่ 2 ของยุโรป มี Gunnar Nylund และ Carl Harry Stalhane เป็นดีไซน์เนอร์ตัวหลัก และ Gustavsberg โรงงานชั้นนำที่ผลิตเตาอบ ตู้เย็น เครื่องสุขภัณฑ์ ทั้ง 2 แห่งได้ถูกบริษัท Designor จากฟินแลนด์ซื้อกิจการไป ภายหลังจากที่ไม่สามารถฝ่าฟันการแข่งขันที่นับวันจะรุนแรงขึ้นจากต่างชาติได้
ทุกวันนี้ ดีไซน์เนอร์เซรามิกอิสระ ยังผลผลิตผลงานออกมาอย่างต่อเนื่องค่ะ ดีไซน์เนอร์คนสำคัญคือ Ingegerd Raman ซึ่งดีไซน์ชิ้นงานให้แก่บริษัท Figgjo ยักษ์ใหญ่ของนอร์เวย์ที่มีลูกค้าอยู่ทั่วยุโรป ทั้งโรงเรียน โรงพยาบาล และร้านอาหารค่ะ

เซรามิกต้นแบบของ Stig Lindberg และ Gunnar Nylund  

          Arabia เป็นสาขาของ Rorstrand ในยุคนั้นถือเป็นโรงงานเซรามิกที่ใหญ่ที่สุดในโลกค่ะ ด้วยเตาเผาเซรามิกที่มีขนาดถึง 374 ฟุต และมีช่างฝีมือมากกว่าหนึ่งพันคน มี Kaj Franck เป็นหัวหน้าดีไซน์เนอร์ ที่คุมลูกน้องกว่า 30 ชีวิต ถึงแม้ว่า Arabia จะผลิตสินค้าในเชิงอุตสาหกรรม แต่โชคดีค่ะที่ฝ่ายสร้างสรรค์กลับไม่ได้มีข้อจำกัดหรือข้อกีดกันใดๆ กับงานดีไซน์ของพวกเขา ผลงานซีรีส์ Kilta ของ Franck ถือว่าเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมอย่างสูงสุดและปัจจุบันนี้ก็ยังคงผลิตใหม่อยู่สม่ำเสมอตามความเรียกร้องของลูกค้าค่ะ

แจกัน The Cirrus ของ Pia Tornell ที่ทำให้กับ Rorstrand แบบซับซ้อนมากทำให้มีแม่พิมพ์หล่อถึง 13 ชิ้น

ซีรีส์ Teema ของ Kaj Franck สามารถใช้ได้กับไมโครเวฟ

ขอบคุณ : PAGEONE : scandinavia modern

-- Mammos --