กาลครั้งหนึ่ง...ก่อนจะต่อเติมบ้าน (ภาคปฐมบทแห่งการต่อเติม)

กาลครั้งหนึ่ง ไม่นานสักเท่าไหร่...นายโนเนมกำลังวางแผนจะขยายต่อเติมบ้านหลังน้อยของเขาเพราะเขากำลังจะได้แต่งงาน แต่น่าสงสาร...ผู้รับเหมาก่อสร้างของพวกเขาแท้จริงคือหมาป่าเจ้าเล่ห์ปลอมตัวมา หวังจะหลอกเอาเงินจากนายโนเนมแล้วทำงานไปให้แบบส่งๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนอย่างนายโนเนมไม่มีความรู้ด้านการสร้างบ้านเลย...ดังนั้นไม่ว่าเราจะเป็นนายโนเนมที่กำลังโดนหลอก หรือมีคนรู้จักที่กำลังจะถูกหลอก ก็ลองอ่านบทความนี้ดูสักนิด เผื่อว่าคำแนะนำเล็กๆ น้อยๆ ในนี้จะเป็นประโยชน์ได้นะคะ

ก่อนอื่น...มารู้จักกันก่อนดีกว่าว่าการต่อเติมบ้านคืออะไร?

อธิบายสั้นๆ การต่อเติมบ้านก็คือ การขยายพื้นที่ของบ้านออกไปจากโครงสร้างเดิมที่มีอยู่ เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์ได้มากขึ้นค่ะ ซึ่งถ้าเป็นการต่อเติมห้องใหม่ ที่ไม่ได้ยื่นออกไปจากตัวบ้านเดิม (ห้องยังอยู่ในบ้าน) เราขอไม่นับนะคะ เพราะครั้งนี้เราจะพูดถึงต้องส่วนต่อเติมที่ยื่นออกยื่นจากตัวบ้านเดิมเท่านั้น ไม่งั้นจะเรียกว่าเป็นการต่อเติมบ้านออกไปได้ยังไงล่ะเนอะ...

โดยปกติแล้ว การต่อเติมบ้านสามารถแยกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ค่ะ

1. การต่อเติมแบบฝากกับตัวบ้านเดิม หมายถึง การต่อโครงสร้าง “งอก” ออกจากโครงสร้างเดิม (ฟังดูคล้ายๆ เนื้องอก orz|||) ซึ่งเป็นการต่อเติมแบบดั้งเดิมที่ผู้รับเหมาชอบใช้กัน และทั่วไปแล้วก็มักจะต่อโครงสร้างใหม่เข้ากับโครงสร้างของตัวอาคารเดิม โดยเฉพาะการเชื่อมต่อคาน ก่อผนังฉาบปูน “ติด” เข้ากับผนังเดิม ทำให้ตัวอาคารเดิมต้องรับภาระแบกน้ำหนักของส่วนต่อเติมเพิ่มขึ้น (เหมือนเนื้องอกที่จะทำให้ร่างกายเรามีภาระมากขึ้นสินะ...)

2. การต่อเติมแบบสร้างบ้านหลังเล็กๆ หลังใหม่แต่เอาไปชนกับตัวบ้านเดิม หมายถึง การสร้างตัวโครงสร้างแยกต่างหาก มีคานและฐานราก รวมถึงเสาเข็มของตัวเอง แล้วอาจจะก่ออิฐผนังไปชนชิดกับตัวอาคารเดิมแค่นั้น...ย้ำเน้นๆ นะคะว่าแค่นั้นจริงๆ...นั่นแปลว่าตัวโครงสร้างของอาคารใหม่จะถ่ายน้ำหนักลงบนโครงสร้างของตัวเอง ไม่สร้างภาระให้กับอาคารเดิมเลย แบบนี้ จัดเป็นแบบที่สองนะคะ

เอ่อ ยังงงกันอยู่มั้ยเอ่ย...พูดง่ายๆ ก็คือวิธีที่ 1 เป็นการงอกจากโครงสร้างเดิม โดยมีการ “เชื่อม” คาน และผนังเข้ากับอาคารเดิม ส่วนวิธีที่ 2 จะเป็นการแยกส่วนต่อเติมต่างหาก มีคาน ฐานราก เสาเข็มของตัวเอง และที่สำคัญต้องไม่เชื่อมต่อกับอาคารเดิมโดยเด็ดขาด!!! (แค่วางชิดกันเฉยๆ)
คงพอจะนึกภาพออกกันแล้วนะคะ เราสามารถแยกวิธีที่ 1 กับวิธีที่ 2 ได้ง่ายๆ โดยดูว่าส่วนต่อเติมนั้น “เชื่อม” หรือ “แยก” กับอาคารเดิมรึเปล่าเท่านั้นเอง (ภาษาไทยนั้น สำคัญไฉน) ...ง่ายเนอะ...

อ้าว...แล้วทีนี้ แบบไหนจะดีกว่ากันล่ะ แบบ “เชื่อม” หรือแบบ “แยก”?? สงสัยกันใช่มั๊ยล่ะคะ งั้นเราจะบอกให้ก็ได้ (ถึงไม่อยากรู้ก็จะบอกอยู่ดี -3-) ฟังกันดีๆ นะคะ เพราะตรงนี้...สำคัญมาก
คงต้องตอบตรงๆ ว่าหากเราต่อเติมในพื้นที่เล็กๆ....เล็กมากๆ ประมาณระเบียงออกไปไม่เกินเมตรครึ่ง ยาวไม่น่าจะเกินสามเมตร มีผนังเบาๆ ก็พอจะใช้การ “เชื่อม” กับตัวอาคารเดิมได้ เพราะน้ำหนักไม่มาก ตัวอาคารก็น่าจะยังพอแบกภาระส่วนนี้ไหว แต่...ถ้าเราต้องการอะไรที่มากกว่านั้น คือ ต่อออกไปสัก 2 เมตรและมีการก่อผนังก่ออิฐฉาบปูนเต็มรูปแบบ บางคนอาจจะอยากได้ครัวไทย มีเคาน์เตอร์ก่ออิฐ หรือจะมีห้องน้ำปูกระเบื้องอยู่ตรงนั้น ถ้าใครคิดใครฝันแบบนี้ล่ะก็นะ...ข้ามไปวิธีที่สองเลยดีกว่าแน่นอนร้อยล้านเปอร์เซ็น
[PS. ย้ำเน้นๆ อีกครั้งนะคะว่าต้องต่อออกไปนิดเดียว (ต้องนิดเดียวจริงๆ นะ) ถึงจะใช้วิธีนี้ได้ แต่ถ้ามากกว่านั้นหรืออยากได้ห้องเป็นห้องเลยห้ามใช้วิธีแรกเด็ดขาดค่ะ]

หลายคนอ่านมาถึงตรงนี้อาจจะสงสัยว่าจะย้ำทำไมกันนักกันหนาหลายรอบ แล้วทำไมการชนถึงดีกว่าการเชื่อม...เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา งั้นเราจะขออธิบายให้ฟังทีละเรื่องเลยแล้วกัน

การเชื่อมอาคารด้วยส่วนต่อเติมใหม่นั้น เป็นการสร้าง “ภาระ” ให้กับอาคารโดยไม่ได้ทำการออกแบบไว้ตั้งแต่ต้น ซึ่งถ้างานต่อเติมนั้นจะมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก ภาระที่เกิดขึ้นก็จะไม่มาก (อย่างที่บอกล่ะว่าต้องนี๊ดเดียวจริงๆ และไม่ก่อผนังอิฐ หลังคามุงกระเบื้องให้หนักด้วย) แต่ถ้างานต่อเติมมีขนาดใหญ่มากๆ ภาระที่เกิดขึ้นก็อาจจะหนักจนตัวบ้านเดิมรับไม่ไหและส่งผลให้เกิดปรากฎการณ์บ้านเอียง?! ...หรือทรุดไปตามข้างที่ต่อเติมจนเห็นได้ชัด (และจะเห็นได้ชัดขึ้น เมื่อบ้านของเราไปออกในข่าวช่องต่างๆ รวมทั้งรายการประเภทเจาะข่าวเด่น จี้ใจดำให้กระอักตายกันไปข้างนึง = =;;) หรือที่หนักกว่านั้น อาจจะทำให้อาคารวิบัติได้ (ภาษาสถาปนิก แปลว่า อาคารพัง แยก และเสียหาย หรือหนักๆ ก็ถล่มลงมา...อาแมน)

บ่อยครั้ง ที่ผู้รับเหมามักจะบอกว่า ใช้แบบวิธีแรกนั่นล่ะ แต่จะช่วยลดภาระเรื่องการรับน้ำหนักด้วยการตอกเข็มแทน...ใครเจอแบบนี้เราขอเป็นตัวแทนสนับสนุนเลยให้ปฏิเสธ “ไม่!!!” ออกไปเสียงดังๆ เพราะโดยปกติอาคารแต่ละอาคารจะมีการทรุดตัวไม่เท่ากันอยู่แล้ว ยิ่งเป็นส่วนต่อเติม ซึ่งแม้จะตอกเข็ม (โดยมากมักจะเป็นเข็มตอกสั้น) ก็จะมีการทรุดตัวที่มากกว่าอาคารเดิม และพอส่วนต่อเติมทรุดตัวเร็วกว่า แต่ดันไปติดคานที่เอาไปเชื่อมไว้ ผลที่ได้คือตัวบ้านกับส่วนต่อเติม จะ “ฉีก” ออกจากกัน?!

ลองนึกภาพดูสิ...ส่วนต่อเติมทรุดแยกออกจากตัวบ้านเดิมแต่ยังติดติ่งที่เชื่อมกันด้วยคานอยู่ที่ด้านล่าง (เหมือนกระดาษที่ถูกฉีกไม่ครบแผ่น) และติ่งนั้นก็จะค่อยๆ แยกเรื่อยๆ จนกว่าจะขาดออกจากกันโดยสมบูรณ์ อ้อ...ไม่นับรวมตัวบ้านที่เอียงเพิ่มเป็นของแถมด้วยนะคะ -.-
ให้ตายเถอะโรบิน...ฟังดูน่ากลัว โอเว่อร์เกินไปล่ะ...ซะเมื่อไหร่ ถ้าใครถ้าคิดว่าน่ากลัวจริงๆ ล่ะก็ ลองไปดูด้านหลังของพวกตึกแถวที่ต่อเติมออกมาสิคะ เกือบร้อยเปอร์เซ็นใช้วิธี “เชื่อม” ผลก็คือ “ฉีก” กันทุกหลังจริงๆ แล้วที่สำคัญ...ปัญหาที่ตามมาต่อจากนั้นก็จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับสายไฟ ท่อประปาที่เดินไปที่ส่วนต่อเติมหรืออะไรประมาณนั้น...ลำพังแค่น้ำรั่ว ก็แค่เสียตังค์ แต่ถ้าไฟรั่วละก็อาจมีเสียชีวิตกันเลยน้อ...ไม่เชื่อ อย่าลบหลู่

แล้วทีนี้ก็มาถึงวิธีที่สองกันสักที เอ๋...ถ้าต่อเติมแบบนี้แล้วส่วนต่อเติมจะไม่ทรุดตัวเร็วกว่าตัวบ้านหรือไง...ลำเอียง...สองมาตรฐาน!! ...ใช่ซะที่ไหนกันล่ะคะ ก็จริงอยู่ว่าตัวบ้านจะทรุดตัวไม่เท่ากับส่วนต่อเติมแน่ๆ แต่ด้วยการที่เราแยกส่วนต่อเติมออกไปบนฐานรากของตัวเองไว้แล้วและแค่วางชนกับอาคารเดิม ดังนั้นตัวอาคารเดิมก็จะทรุดตัวตามปกติของเขา และส่วนต่อเติมก็จะทรุดตัวตามปกติของตัวเองด้วยเช่นกัน แม้ว่าจะไม่เท่ากันบ้าง ก็จะไม่ส่งผลให้อาคารใดๆ เสียหายเลย และส่วนที่ทรุดตัวไม่เท่ากัน ทางสถาปนิกก็มักจะออกแบบไว้เผื่อให้ดูกลมกลืนอยู่แล้วค่ะ

แล้วทีนี้ ที่บอกว่าแยกเนี่ย...มันแยกออกแค่ไหน แล้วจะมีปัญหาเวลาฝนตก น้ำรั่วหรือเปล่า? No problem ค่ะ! เพราะบรรดาวิศวกรและสถาปนิกก็มีทางแก้ไว้เยอะแยะ ตั้งแต่ออกแบบให้มีคิ้ว บัวยื่นบังรอยต่อให้น้ำฝนไหลข้ามออกไป หรืออาจจะใช้วัสดุประเภทโฟม มาอุดรอยต่อไว้ ทำให้น้ำไม่ไหลเข้ามาได้เลยก็มี

เป็นไงคะ เห็นมั้ยว่า ถ้าเราจะเริ่มต่อเติมบ้าน จะต้องคิดก่อนซะแล้วว่าเจ้าส่วนต่อเติมของเรามันใหญ่ หรือเล็กนิดเดียว ถ้าเล็กนิดเดียว และตัวบ้านรับไหว เราจะมาทำแบบที่สองก็คงไม่คุ้มค่าใช้จ่าย แต่ถ้ามันใหญ่กว่าคำว่า นิดหน่อยล่ะก็ เลือกแบบที่ 2 ดีที่สุด รับรองว่าชีวิตเราจะมีความสุขยาวนาน ไม่ต้องมาห่วงหน้า พะวงหลังว่า บ้านของเราจะฉีก จะทรุด จะเอียงอีกต่อไป และที่สำคัญ ที่อยากจะแนะนำทุกครั้ง คือหากคิดจะต่อเติมบ้านครั้งใด ให้เรียกใช้บริการของสถาปนิกและวิศวกรก่อนเป็นอันดับแรกนะคะ อย่าไปคิดว่าสิ้นเปลือง เพราะถ้าผิดพลาดไปแล้ว ไม่ใช่แค่คำว่าสิ้นเปลือง แต่เงินที่เราลงไปกับส่วนต่อเติมอาจจะสูญสลายไปกับอากาศเลยก็ได้

อู้หู...แค่ภาคแรก ก็ยาวเหยียดซะขนาดนี้แล้ว และภาคต่อไปจะมีอะไรที่ต้องรู้ก่อนต่อเติมบ้านอีกบ้างน้า...ขอ กระซิบดังๆ เลยว่า หากยังอ่านไม่ครบ ยังไม่เข้าใจครบถ้วนแล้ว อย่าเพิ่งต่อเติมบ้าน ไม่งั้นถ้าเสียใจก็อย่ามาหาว่าไม่เตือนน้า

By J