หลายๆคนคงอยากทราบว่า นักสถาปัตยกรรมระดับโลกที่มีฝีมือดีๆ ล้วนแล้วแต่มีวิชาติดตัวมาจากที่ไหน บทความนี้จะยกตัวอย่าง 4 โรงเรียนซึ่งมีส่วนที่ช่วยให้โลกมีนักสถาปัตยกรรมชื่อดังเกิดขึ้น โรงเรียนสอนสถาปัตยกรรม เป็นสถานที่บ่มเพาะและส่งอิทธิพลต่อแนวทางการออกแบบสถาปนิกในทุกยุคทุกสมัย แต่ในยุคเริ่มแรกการเรียนการสอนด้านสถาปัตยกรรมไม่ได้เกิดขึ้นในโรงเรียนอย่างเดียว แต่เป็นการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นของคนในครอบครัว
ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ประเทศในฝั่งตะวันตกได้ริเริ่มการเรียนการสอนด้านสถาปัตยกรรมอย่างเป็นระบบขึ้น โดยแต่ละโรงเรียนมีแนวทางและปรัชญาที่แตกต่างกันออกไป โรงเรียนสอนสถาปัตยกรรมที่ก่อตั้งขึ้นในประเทศฝรั่งเศส เยอรมนี อังกฤษ และสหรัฐอเมริกา นับเป็นเสาหลักในการวางพื้นฐานปละแบบแผนพัฒนาของสถาปัตยกรรมในแต่ละยุคสมัย
สำหรับประเทศไทยการเรียนการสอนและการสร้างสไตล์ทางสถาปัตยกรรมยังคงต้องพึ่งพาระบบของโรงเรียนสอนสถาปัตยกรรมจากโลกตะวันตก ซึ่งในยุคหนึ่งเราจะเห็นอาคารที่มีรูปแบบและกลิ่นอายของสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก อาทิ ศาลาเฉลิมกรุงและอาคารศาลาว่าการกรุงเทพ ซึ่งเป็นผลงานของหม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร ผู้ทรงสำเร็จการศึกษาจาก เอกอล เด โบซาร์
École des beaux-arts
เอกอล เด โบซาร์เป็นโรงเรียนวิจิตรศิลป์แห่งฝรั่งเศส ตั้งอยู่ที่กรุงปารีส ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1648 โดย เอกอล เด โบซาร์ ไม่ถือว่าเป็นโรงเรียนสอนเลยทีเดียว เพราะเป็นสถาบันเพื่อผลิตศิลปินในแขนงต่างๆเพื่อทำงานให้หน่วยงานรัฐในการออกแบบสถานที่ราชการ ที่นี้เน้นการสอนสถาปัตยกรรมยุคคลาสสิกและบาโร้ก ฝึกการเขียนแบบละเอียด โดยงานศิลปะจะมีรูปแบบที่ชัดเจนจนเรียกว่า สไตล์โบซาร์ อาทิ โรงละครปาแลส์ การ์นิเยร์ และพระราชวังแวร์ชายส์
ต่อมาสถาปนิกอเมริกันเหล่านั้นได้นำความรู้จากเอกอล เด โบซาร์ กลับไปประเทศตนเอง จนปี ค.ศ. 1893 สหรัฐได้เริ่มใช้ระบบการเรียนตามเอกอล เด โบซาร์ เริ่มจากสถาบันเมสซาซูเซตส์ ต่อมามหาวิทยาลัยโคลัมเบีย และมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย นำไปใช้ตามลำดับ
ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 งานสถาปัตยกรรมสไตล์ โบซาร์ ถึงจุดอิ่มตัว จึงเกิดสถาปนิกอีกกลุ่มหนึ่งที่ต้องการสร้างแถวทางการออกแบบสถาปัตยกรรมที่แตกต่างออกไป เน้นการใช้งานจริงและลดการตกแต่งที่ฟุ่มเฟือยออกไป โดยเรียกการออกแบบสไตล์ใหม่นี่ว่า อินเตอร์เนชัลแนล หรือยุคโมเดริน์ ศิลปินหรือสถาปนิกที่มีชื่อเสียงในยุคนี้ก็เช่น วอเตอร์ โกเปียส , มีส ฟาน เดอโรห์ ,เลอ กอบูซิเยร์ เป็นต้น
Glasgow School of Art
จากประวัติที่ได้รับการพิสูจน์แล้วในการผลิตศิลปิน นักออกแบบ และสถาปนิกที่ทรงอิทธิพลและประสบความสำเร็จมากที่สุดของโลกจำนวนหนึ่ง การศึกษาที่มุ่นเน้นปฏิบัติ และผู้เชียวชาญที่มีอยู่ในสตูดิโอของ the Glasgow School of Art ได้ดึงมีที่ผู้พรสวรรค์ รวมถึงแรงปรารถนาอันแรงกล้าและความสนใจในวัฒนธรรมทางสายตาร่วมกันออกมาจากทั่วโลก
GSA ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1845 เป็นหนึ่งในวิทยาลัยเฉพาะด้านวิจิตรศิลป์ เพียงไม่กี่แห่งในสหราชอาณาจักร และได้ครอบครองพื้นที่สำคัญใจกลางเมือง Glasgow ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1899 ที่ใจกลางวิทยาเขต เป็นที่ตั้งของ อาคาร Mackintosh โดยได้รับการบรรยายจาก Sir Christopher Frayling อดีตอธิการบดี ของ the Royal College of Art ลอนดอน ว่าเป็น “…วิทยาลัยวิจิตรศิลป์ เพียงแห่งเดียวในโลกที่อาคารนั้นมีค่าคู่ควร นี่เป็นงานวิจิตศิลป์ไว้เพื่อเป็นแรงบัลดาลใจในการสร้างสรรค์อีกมายมาย” อาคาร Mackintosh ซึ่งเป็นหนึ่งในอาคารที่แสดงถึงเอกลักษณ์แห่งคริสต์ ศตวรรษที่ 20 ที่ได้รับการออกแบบโดย ศิษย์เก่าของ GSA และเป็น หนึ่งในนักออกแบบผู้ทรงอิทธิพลมากที่สุดของประวัติ ศาสตร์สมัยใหม่ ซึ่งก็คือ Charles Rennie Mackintosh อาคารนี้ยังเป็นส่วนหนึ่งของประสบการณ์ ทางการศึกษาที่ พิเศษเฉพาะ ของ the Glasgow School of Art . Mackintosh เป็นเพียงส่วนหนึ่ง ในศิลปิน นักออกแบบ และสถาปนิกผู้บุกเบิก นวัตกรรม สร้างสรรค์ และประสบความสําเร็จจํานวนมากในขณะที่ได้รับประโยชน์จากช่วงเวลาที่พวกเขาศึกษาอยู่ที่ GSA
Bauhaus
เบาเฮ้าส์ก่อตั้งโดย วอลเตอร์ โกเปียส ในปี ค.ศ. 1919 ที่เมืองไวมาร์ ประเทศเยอรมนี ถือเป็นโรงเรียนสอนต้นแบบของยุคโมเดิร์น เบาเฮ้าส์เป็นโรงเรียนสอนศิลปะหลายแขนงรวมถึงสถาปัตยกรรม โกเปียสเชือว่างานศิลปะทุกแขนงเป็นหนึ่งเดียวกัน ไม่สามารถแยกสาขาใดสาขาหนึ่งออกไปได้ ทำให้นักเรียนที่นี้ต้องเรียนศิลปะทุกสาขา ทำให้เบาเฮ้าส์ผลิตนักออกแบบที่มีความสามารถรอบด้าน ตั้งแต่ ตัวอักษร ถ้วยชาม ลายผ้า เฟอร์นิเจอร์ และสถาปัตยกรรม
เบาเฮ้าส์ต้องย้ายที่ตั้งโรงเรียนถึง 3 ครั้ง เนื่องจากเหตุผลทางการเมือง และในช่วงปี ค.ศ. 1925 – 1932 นับว่าเป็นยุคที่เบาเฮ้าส์มีชื่อเสียงมากที่สุด โกรเปียสออกแบบอาคารเรียน หอพักนักเรียนและบ้านพักอาจารย์ให้สอดคล้องกับปรัชญาของโรงเรียนครับ
Architecture Association
ประเทศอังกฤษได้ก่อตั้ง Architecture Association ซึ่งมีแนวคิดต่างจากสถาบันสอนทั่วไป ปี ค.ศ. 1847 เป็นเพียงสมาคม ต่อมาจึงจัดตั้งเป็นโรงเรียนใน ค.ศ. 1890 เป็นห้องแถวเล็กๆ ที่ใช้สำหรับพบปะแลกเปลี่ยนความคิด ที่ส่งอิทธิพลต่องานสถาปัตยกรรม ทำให้การเรียนการสอนของที่นี้มีความสุดโต่งในเชิงปรัชญามากกว่าการพูดถึงความงามและการใช้งานเท่านั้น อาจารย์ที่นี้เชื่อว่า วิธีนี้ทำให้วงการสถาปัตยกรรมไม่ย้ำอยู่กับที่ ศิลปินที่มีชื่อเสียงจากที่นี่ คือ เรม โคลฮาส, ซาฮา ฮาดิด, ริชาร์ด โรเจอร์ เป็นกลุ่มที่จุดประกายความคิดใหม่ๆของวงการสถาปัตยกรรมโลกครับ
ซาฮา ฮาดิด
school of architecture liverpool university
ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1895 ตั้งอยู่ที่เมืองลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษ เป็นโรงเรียนสถาปัตยกรรมแห่งแรกของอังกฤษที่เกิดขึ้นในระบบของมหาวิทยาลัย อีกทั้งโรงเรียนแห่งนี้สร้างระบบการศึกษาเพื่อรองรับการสอบใบประกอบวิชาชีพเพื่อการทำงานเป็นสถาปนิกอย่างถูกต้องตามกฎหมายเป็นแห่งแรกอีกด้วย เป็นโรงเรียนที่สร้างสถาปนิกซึ่งเคยได้รับรางวัลเหรียญทองจาก RIBA ถึง 7 คน นอกจากนี้ จิม อาร์ย สถาปนิกเจ้าของบริษัทออกแบบ wilkinson Eyre ผู้ออกแบบสะพาน Millenmium Bridge และ Liverpool Echo Arena ลิเวอร์พูล เอคโค อารีน่า ก็เรียนจบจากที่นี้อีกด้วย
เป็นยังไงกันบ้างสำหรับโรงเรียนสถาปัตยกรรมชื่อดังที่บียอนนำมาฝากกัน อยากจะบอกว่าแต่ละที่นี่มีเรื่องราวและเป็นจุดกำเนิดของนักออกแบบเก่งอยู่ๆเยอะเลยละครับ เอาเป็นว่าสำหรับใครที่สนใจงานทางด้านสถาปัตยกรรมก็ลองศึกษางานจากศิลปินระดับโลกดูนะครับถือเป็นการเปิดประสบการณ์ที่ดีทางด้านนี้และยังเป็นแรงบันดาลใจให้เราได้พัฒนาตัวเองไปกับสิ่งที่ชอบอีกด้วยครับ สำหรับเดือนนี้ขอตัวลาไปก่อนเจอกันใหม่ปีหน้า 2560 นะครับ สวัสดีปีใหม่ครับ
ขอบคุณข้อมูลจาก
franckriester.fr
gsa.ac.uk
นิตยสาร Elle Decoration
Pinterest.com