เมื่อนึกถึงวันตรุษจีนที่จะเป็นช่วงเวลารวมญาติที่ไม่เห็นหน้าเห็นตากันมานาน ไหว้บรรพบุรุษจุดธูปจุดประทัด เดินไปหาญาติผู้ใหญ่แล้วกล่าวว่า ซินเจียอยู่อี่ ซินนี่ฮวดไช้ อั่งเปาตั่วตั่วไก้ แล้ว ยังเป็นช่วงเปลี่ยนผ่านปีที่คนนิยมเข้าวัดจีนไปเพื่อไหว้ขอพรกันอีกด้วย

แต่นอกจากจะไปเพื่อขอพรแล้ว ในปัจจุบันวัดหลายแห่งยังกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมเพราะความสวยงามของงานสถาปัตยกรรม ประวัติความเป็นมาและเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใครอีกด้วยค่ะ ซึ่งในวันนี้เราได้คัดสรรวัดจีน 4 แห่งมาแนะนำให้ทุกท่านได้รู้จักกันค่ะ : )

(Photo Credit : https://www.travelchinaguide.com)

สถานที่แรกเป็นหอบูชาฟ้า…ก็ตามชื่อเลยค่ะ สถานที่แห่งนี้เป็น ‘วัดสำหรับราชวงศ์’ ที่ไว้ประกอบพิธีสำคัญอย่างการบวงสรวงเทพเจ้าของราชวงศ์หมิง ที่ฮ่องเต้จะต้องมาทำพิธีขอพรเพื่อให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ทั้งตั้งแต่ปี ค.ศ.1998 ยังกลายเป็นมรดกแห่งสำคัญของโลกอีกด้วย

อาณาเขตของสถานที่แห่งนี้ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของเมืองปักกิ่ง กินพื้นที่ประมาณ 2,730,000 ตารางเมตร โดยหอบูชาฟ้าเทียนถานจะตั้งอยู่ตรงกลาง ตัวอาคารเดิมถูกสร้างด้วยโครงสร้างไม้และผนังอิฐ สร้างเป็นวงกลมและล้อมด้วยชั้นยกระดับวงกลมอีก 3 ชั้น ทั้งนี้เชื่อว่าการสร้างเป็นวงกลมจะทำให้เกิดเสียงสะท้อนได้ดี หากพูดเข้ากำแพงก็จะสะท้อนกังวาลไปทั่วทั้งลาน ทำให้เสียงขอพรขององค์ฮ่องเต้ดังกังวาลไปถึงชั้นฟ้าให้เทพเจ้าได้ยินนั่นเอง

ตัวเสาหลักของอาคารกล่าวว่ามีด้วยกัน 3 ชั้น รวม 28 ต้น โดยเสาชั้นในสุดเป็นเสาหลักของอาคารมี 4 ต้นเป็นตัวแทนของฤดูกาลทั้งสี่ ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ผลิ ฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว เสาชั้นกลาง 12 ต้นเป็นตัวแทนของปีนักษัตรทั้งสิบสอง และเสาชั้นนอกอีก 12 ต้นเป็นตัวแทนของเวลาทั้งสิบสองชั่วยาม ทำให้การขอพรในแต่ละครั้งเหมือนเป็นการขอพรเพื่อให้เทพเจ้าอวยพรอย่างครบถ้วนตลอดทั้งปี ในทุกปีและทุกเวลานั่นเอง

เกร็ดความรู้ : ในสมัยก่อนประเทศจีนจะนับเวลาเป็นหน่วยชั่วยาม หนึ่งชั่วยามเท่ากับสองชั่วโมง โดยยามแรกของแต่ละวันจะเริ่มจะเริ่มตั้งแต่ 23.00-00.59 เรียกว่ายามจื่อ ต่อด้วยเวลา 01.00-02.59 เรียกว่ายามโฉ่ว และไปเรื่อยๆ จนครบทั้ง 12 ชั่วยามนั่นเอง

(Photo Credit : https://news.cgtn.com)

ไม่ว่าใครก็คงต้องเคยได้ยินชื่อของ ‘วัดเส้าหลิน’ หรือ ‘เสี้ยวลิ้มยี่’ อย่างน้อยสักครั้งจากภาพยนตร์หรือนิยายกำลังภายใน ก็ต้องขอบอกว่าวัดเส้าหลินนี้ มีชื่อเสียงในยุทธภพ มากจริงๆ ค่ะ จากการเป็นต้นกำเนิดของวิชากังฟู ซึ่งคิดค้นขึ้นโดยปรมาจารย์ตั๊กม้อนั่นเอง เพราะว่าวัดเส้าหลินตั้งอยู่ที่หุบเขาซงซานและรายล้อมไปด้วยป่าและสัตว์ป่ามากมาย ปรมาจารย์ตั๊กม้อจึงคิดค้นกังฟูขึ้นมาโดยเน้นให้เป็นวิชาที่มีกระบวนท่าเพื่อฝึกฝนร่างกายให้แข็งแรงและรวดเร็ว เพื่อที่จะสามารถป้องกันตัวจากภัยอันตรายต่างๆ ได้

แต่กว่าปรามาจารย์ตั้กม้อจะมาก็ปาเข้าไปปี ค.ศ.527 แล้ว ทว่าวัดเส้าหลินถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ.464 จากอิฐ ดินและกระเบื้อง เพื่อเป็นที่พำนักระยะยาวของคณะสงฆ์ที่เดินทางมาจากประเทศอินเดียเพื่อเผยแพร่ศาสนาพุทธ ปัจจุบันตัววัดมีพื้นที่กว่า 57,600 ตารางเมตร ถูกสร้างให้มีเรือนหลักทั้งหมด 7 หลัง และขยายเพิ่มเติมเรือนรองอีก 7 หลังจากการที่วิชากังฟูเป็นที่เลื่องลือในยุทธภพ และมีการบูรณะและใช้ปูนเสริมความแข็งแกร่งเข้าไปในภายหลังนั่นเอง

เกร็ดความรู้ : วิทยายุทธ์ของวัดเส้าหลินเป็นวิชามือเปล่าที่นอกจากจะทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังฝึกสมาธิ วินัยและความอดทนอีกด้วย เนื่องจากการจะฝึกวิชาให้ประสบความสำเร็จนั้นจะต้องฝึกฝนเป็นประจำ อีกทั้งยังเชื่อว่ามีการฝึก ‘การไหลเวียนของลมปราณ’ ที่ช่วยทำให้เราสามารถควบคุมร่างกายของตัวเองให้แข็งแรงสมดุลได้มากขึ้น พื้นฐานการฝึกที่สามารถทำได้ที่บ้านคือ ‘ท่านั่งม้า’ และวิทยายุทธที่มีชื่อเสียงที่สุดของวัดเส้าหลินก็คือ ‘วิชาตัวเบา’ นั่นเอง

(Photo Credit : https://en.wikipedia.org)

วัดลามะ แต่เดิมนั้นในรัชสมัยของคังซีฮ่องเต้ถูกสร้างขึ้นและยกให้เป็นเป็น วังขององค์ชายสี่ ‘อิ้นเจิน’ (ที่หากใครตามประวัติศาสตร์จีนจะพบว่าภายหลังการต่อสู้แย่งชิงเป็นศึกเลือดเนื้อยืดยาว องค์ชายสี่ได้ขึ้นเป็นฮ่องเต้องค์ถัดไปและใช้พระนามว่า ‘หย่งเจิ้น’) และเพราะองค์ชายสี่ทรงมีความเลื่อมใสในศาสนาพุทธนิกายทิเบต พระองค์จึงเชิญพระทิเบตนิกาย ‘เกลุก (Gelug)’ มาและพระราชทานพื้นที่ส่วนหนึ่งให้กลายเป็นพื้นที่ของวัด จนกระทั่งยกพื้นที่วังทั้งหมดให้กับวัดในภายหลัง

อาจจะสงสัยกันว่าทำไมเราถึงเรียกวัดแห่งนี้ว่าวัดลามะ… ก็เพราะว่าพระสงฆ์ของนิกายนี้จะถูกเรียกว่า ‘ลามะ’ นั่นเองค่ะ ดังนั้นเมื่อเวลาผ่านไป จากวัดองค์ชายสี่ (ที่ขึ้นเป็นฮ่องเต้แล้ว) จึงถูกเปลี่ยนชื่อเป็นวัดหย่งเหอลามะ (วัดพระลามะของฮ่องเต้หย่งเจิ้น) และเรียกสั้นๆ ว่าวัดลามะในปัจจุบันนั่นเอง

ในด้านของงานสถาปัตยกรรม ตัวอาคารวัดเป็นงานที่ผสมผสานกันระหว่างงานสถาปัตยกรรมแบบฮั่น (ชาวจีน) แบบแมนจู (ราชวงศ์ชิง) แบบมองโกล (ชาวแมนจูได้รับอิทธิพลส่วนหนึ่งมาจากมองโกล) และแบบทิเบต (จากพระทิเบตขององค์ชายสี่) ทำให้ตัววัดออกมาจะแปลกตา และดูอลังการกว่าวัดทั่วไป

มีการใช้เสาและมีทางเดินนอกอาคารเพราะเคยเป็นวังมาก่อน ต่างจากวัดในยุคนั้นที่เป็นอาคารทึบตั้งแต่หน้าวัด อีกทั้งยังมีพื้นที่กว้างขวางและมีหลายอาคารซึ่งทุกอาคารก็เก็บรวบรวมประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่ล้ำค่าเอาไว้ให้คนรุ่นหลังอย่างพวกเราได้ไปชมดูกัน

เกร็ดความรู้ : วัดลามะถูกสร้างขึ้นในรัชสมัยของคังซีฮ่องเต้ ทรงมอบพื้นที่ส่วนหนึ่งให้เป็นวัดโดยองค์ชายสี่ ภายหลังกลายเป็นวังตากอากาศของหย่งเจิ้นฮ่องเต้ และมอบพื้นที่ทั้งหมดให้กลายเป็นของวัดในรัชสมัยของเฉียนหลงฮ่องเต้ กล่าวได้ว่าวัดแห่งนี้มีความเกี่ยวพันธ์กับสามกษัตริย์แห่งราชวงศ์ชิงที่นำพาความรุ่งเรืองมาสู่ประเทศจีนนั่นเอง

(Photo Credit : https://architectureontheroad.com)

วัดลาบรังเป็นวัดพระทิเบตนิกายเกลุกอีกแห่งหนึ่งที่สร้างขึ้นในปีค.ศ.1709 ตั้งอยู่ในมณฑลกานซู่ เขตกานหนาน…เขตปกครองตัวเองที่มีประชากรส่วนมากเป็นเชื้อสายทิเบต ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศจีน

ตกแต่งด้วยลวดลายทิเบต ซึ่งวัดแห่งนี้ใช้เป็นสถาบันพุทธศาสนาเพื่อสอนและเผยแพร่ศาสนาพุทธนิกายทิเบตเรื่อยมา ไม่มีการบูรณะมากกว่า 300 ปี จนกระทั่งปีค.ศ.2012 ทางวัดได้ตัดสินใจทำการบูรณะสถานที่ ด้วยอายุการใช้งานที่ยาวนานและเพื่อความปลอดภัยของทั้งสาวกและนักท่องเที่ยวที่ต่างพากันหลั่งไหลมามากขึ้นทุกปี การบูรณะใช้เวลายาวนานถึง 7 ปีจนกระทั่งมีข่าวว่าใกล้จะเสร็จสมบูรณ์ เมื่อกลาง ปีค.ศ.2019 ที่ผ่านมา

วัดแห่งนี้ยังมีชื่อเสียงด้านพิธี ‘อาบแดดพระพุทธ’ หรือการนำภาพทังกาของพระพุทธเจ้าขนาดใหญ่ออกมาตั้งตากแดดเป็นประจำทุกปีในวันที่ 13 เดือน 1 ตามปฏิทินจีน

เกร็ดความรู้ : ภาพทังกา (Thangka) คือภาพวาดหรือภาพปักลายพระพุทธเจ้าลงบนผืนผ้า เพื่อเป็นตัวแทนของพระพุทธรูปของชาวทิเบต เนปาล สิกขิมและภูฏาน โดยตัวภาพนั้นจะเป็นรูปพระพุทธเจ้า หรือ ภาพที่บอกเล่าเรื่องราวของพระพุทธเจ้าแบบภาพเขียนฝาผนังบ้านเรา ไม่มีขนาดที่ตายตัว ความพิเศษของภาพจะอยู่ที่สีที่ใช้ทั้งหมดนั้นจะเป็นสีที่สกัดจากแร่ธรรมชาติบดผสมกับยางไม้เพื่อให้เกิดสีสันต่างๆ และมีความทนทาน สามารถอยู่ได้หลายร้อยปีนั่นเอง

และนี่ก็คือวัดจีนในประเทศจีนที่เราได้คัดสรรมานำเสนอให้ทุกท่านรู้จักกันค่ะ สำหรับปีใหม่จีนปีนี้ขอให้ทุกท่านร่ำรวยมั่งมี สุขภาพร่างกายแข็งแรงกันถ้วนหน้านะคะ หากสนใจเรื่องราวอื่นๆ ของเดือนนี้ สามารถพบกับเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ ได้ที่ Website Bareo ซึ่งจะมีบทความต่างๆ มากมายให้ทุกท่านได้อ่านกันอย่างเพลินเพลินแน่นอนค่ะ

แล้วพบกันใหม่ในเดือนหน้า
สวัสดีค่ะ 🙂