Fossil สิ่งสำคัญที่ทำให้เห็นว่าโลกเราก่อนที่จะพัฒนามาเป็นแบบในปัจจุบัน ในสมัยโบราณนั้นมีสิ่งมีชีวิตชนิดใดอาศัยอยู่บ้าง ซึ่งก็เรียกได้ว่าเป็นเรื่องที่น่าค้นหาและยังมีข้อมูลใหม่ๆผุดขึ้นมาให้ได้ศึกษากันอยู่เสมอ

Fossil Stories

Credit : National Geographic

Fossil ( ฟอสซิล ) หรือที่เรียกว่า ซากดึกดำบรรพ์ คือ ซากพืชซากสัตว์หรือร่องรอยต่างๆของสิ่งมีชีวิตในอดีต ที่ผ่านการแปรสภาพตามกระบวนการทางธรณีวิทยา และถูกทับถมไว้ในชั้นหิน เช่นซากพืช ซากปลา ซากหอย รวมไปถึซากไดโนเสาร์ โดยทั่วไปซากดึกดำบรรพ์ ที่มีอายุมากๆมักจะถูกขุดเจอที่ชั้นหินด้านล่าง ส่วนชั้นหินด้านบนก็จะพบซากดึกดำบรรพ์ ที่มีอายุน้อยกว่า และซากดึกดำบรรพ์ ต่างๆเหล่านี้ก็จะมีทั้งที่สูญพันธุ์ไปแล้วและมีบางชนิดที่มีวิวัฒนาการต่อมาถึงปัจจุบัน

Credit : National Geographic / Australian Environmental Education / Illinois Education

Fossil ถูกแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได่แก่ Fossil ของสัตว์ไปมีกระดูกสันหลัง เช่นปะการัง หอย, Fossil ของสัตว์มีกระดูกสันหลัง เช่น ปลา สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, Fossil ของพืช เช่น กิ่งไม้ รอยพิมพ์ใบไม้ในหิน และ Fossil ร่องรอยสัตว์ดึกดำบรรพ์ เช่นรอยเท้าไดโนเสาร์ เป็นต้น

นอกจากนี้ซากดึกดำบรรพ์ยังเป็นหลักฐานชั้นดีที่จะช่วยอธิบายสภาพแวดล้อมในอดีตขอบริเวณที่ขุดพบซากดึกดำบรรพ์ได้ และยังบอกได้ถึงลำดับการวิวัฒนการของสัตว์ การอพยพ มากไปกว่านั้นคือสามารถบอกได้ถึงการเคลื่อนที่ของแผ่นทวีป จึงทำให้เห็นได้ว่าการขุดพบซากดึกดำบรรพ์ในแต่ละครั้งนั้นมีความสำคัญมากเลยทีเดียว

การเกิดขึ้นของ Fossil

Credit : Australian Environmental Education

ซากที่จะถูกเรียกว่าซากดึกดำบรรพ์ ได้นั้นจะต้องมีการทับถมเป็นเวลานานตั้งแต่10,000 ปี ขึ้นไป และการเกิด Fossil ก็ไม่ใช่เรื่องที่ง่ายเรียกได้ว่าเป็นความบังเอิญก็ว่าได้ เพราะจะต้องเกิดกระบวนการรักษาซากนั้นๆในทันทีหลังจากที่สิ่งมีชีวิตตายลง และต้องเป็นกระบวนการทางธรรมชาติ ซึ่งจะถูกรักษาด้วยการทับถมของเศษหิน เศษดิน ลาวา หรือน้ำมันดิน ในเวลาที่รวดเร็ว และเมื่อเวลาผ่านไปแร่ธาตุเหล่านี้จะแทรกซึมไปตามซากของสิ่งมีชีวิตที่ตายลง ยกตัวอย่างเช่นซากไดโนเสาร์ เมื่อไดโนเสาร์ตายลงก็จะผ่านกระบวนการรักษาสภาพจากแร่ธาตุที่แทรกซึม โดยจะแทรกซึมทั้งในส่วนของกล้ามเนื้อและกระดูก จึงทำให้เกิดการชะลอการย่อยสลายทางธรรมชาติ จากนั้นจะมีการทับถมของหินและดินทำให้ซากเหล่านี้ถูกรักษาเอาไว้ได้สมบูรณ์

Credit : horniman .ac.uk

ซึ่งสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ซากดึกดำบรรพ์มีความสมบูรณ์นั่นก็คือสิ่งแวดล้อม เรามักจะพบซากดึกดำบรรพ์ที่สมบูรณ์ตามบริเวณริมน้ำ เพราะพื้นนี้บริเวณนี้จะมีเศษหิน เศษดิน และตะกอน อยู่จำนวนมากจึงทำให้สามารถทับถมซากสิ่งมีชีวิตที่เพิ่งตายได้อย่างรวดเร็ว และทำให้เกิดกระบวนการรักษาสภาพได้อย่างสมบูรณ์

ความสำคัญในการขุดหา Fossil

Credit : paulsereno .uchicago.edu

การขุดหา Fossil หรือซากดึกดำบรรพ์นั้นเป็นส่วนหนึ่งในวิชาธรณีวิทยา ซึ่งผู้ที่ขุดจะถูกเรียกว่าบรรพชีวินวิทยา หรือ Paleontology ซึ่งเป็นการขุดเพื่อหาความรู้ทางธรณีวิทยา และเพื่อเก็บข้อมูลทางวิวัฒนาการ เพราะซากดึกดำบรรพ์แต่ละชิ้นนั้นสามารถบ่งบอกอะไรได้หลายอย่าง

Credit : ukfossils .co.uk

การขุดหา Fossil นั้นใช้ในการบอกอายุและลำดับของชั้นหินได้ โดยดูได้จาการพบซากดึกดำบรรพ์ ซากที่อยู่ลึกกว่าจะมีอายุที่มากกว่า ซึ่งหากพบซากดึกดำบรรพ์ที่อายุยาวนานกว่าในหินชั้นใด ก็จะทราบได้ว่าหินนั้นเกิดก่อนชั้นหินอื่นๆที่อยู่ด้านบนถัดขึ้นไปนั่นเอง

นอกจากนั้นยังมีประโยชน์ในด้านเศรษฐกิจอีกด้วย เพราะการขุดหา Fossil นั้นสามารถช่วยให้ค้นพบแหล่งแร่ แหล่งถ่านหิน รวมถึงแหล่งน้ำมัน โดยเคยมีสถานการณ์ตัวอย่างเช่น มีการพบซากสาหร่ายที่ฝังตัวอยู่ในหินน้ำมัน ซึ่งชุดข้อมูลนี้เองเป็นตัวช่วยในการตั้งข้อสันนิษฐานว่าอาจพบเจอปิโตรเลียมได้ในบริเวณนั้น

Credit : National Geographic

อีกสิ่งสำคัญของการขุดหา Fossil คือซากเหล่านี้สามารถใช้บอกถิ่นกำเนิด พร้อมกับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆในอดีตที่ถึงแม้จะไม่มีใครเกิดทัน แต่ก็สามารถทราบข้อมูลได้จากหลักฐาน Fossil ซึ่งก็ทำให้รู้ว่าสัตว์ประเภทใดมีวิวัฒนาการมาจากสัตว์ประเภทใดในอดีต รวมถึงถิ่นกำเนิดของสัตว์เหล่านั้นด้วย

Fossil ไดโนเสาร์

Credit : ABC news

Fossil ไดโนเสาร์ถูกพบในทุกทวีปของโลก รวมถึงแอนตาร์กติกา แต่ฟอสซิลไดโนเสาร์ส่วนใหญ่และสายพันธุ์ที่หลากหลายที่สุดถูกพบในทะเลทราย และที่รกร้างว่างเปล่าของอเมริกาเหนือ จีน และอาร์เจนตินา ไดโนเสาร์เป็นสัตว์เลื้อยคลานในยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่อาศัยอยู่บนโลกตั้งแต่ประมาณ 245 ล้านปีก่อนจนถึงปัจจุบัน ในปัจจุบันก็ได้วิวัฒนาการมาเป็นนกนั่นเอง ไดโนเสาร์ทั้งหมดยกเว้นนกซึ่งปัจจุบันสูญพันธุ์ไปแล้ว มีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันอย่างมาก ไดโนเสาร์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว มีการค้นพบและตั้งชื่อประมาณ 700 สายพันธุ์ แต่เนื่องจากบันทึก Fossil ยังไม่สมบูรณ์ ในแง่ที่นักวิทยาศาสตร์ยังไม่ค้นพบ Fossil ของไดโนเสาร์ชนิดอื่นๆเพิ่มเติม แต่แน่นอนว่ายังมี Fossil อีกมากมายที่ยังรอการค้นพบ จึงทำให้ตัวเลขเหล่านี้ไม่ได้สะท้อนถึงความหลากหลายที่แท้จริงของไดโนเสาร์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว

Fossil ไดโนเสาร์ในไทย

Fossil ไดโนเสาร์ไม่ทราบชนิดที่พบในประเทศไทย

Credit : japantimes .co.jp

Fossil ไดโนเสาร์ในประเทศไทยถูกค้นพบตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 เป็นต้นมา โดยอยู่ในขั้นตอนการทำงานของคณะสำรวจโบราณชีววิทยาไทย – ฝรั่งเศส ซากดึกดำบรรพ์ของไดโนเสาร์ที่ถูกค้นพบในประเทศไทยนั้น ซากที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดจะอยู่ในยุคไทรแอสซิกตอนปลาย ราวๆ 209 ล้านปีก่อน และซากอายุที่น้อยที่สุดจะอยู่ในยุคครีเทเชียสตอนกลาง ราวๆ100 ล้านปีก่อน นอกจากนี้ซากที่พบจะมีทั้งที่เป็นชนิดที่พบใหม่ของโลก และชนิดที่พบได้ทั่วไป ซึ่งแหล่งขุด Fossil ไดโนเสาร์ในไทย ส่วนใหญ่จะอยู่ที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น จังหวัดกาฬสินธุ์ ชัยภูมิ และขอนแก่น เป็นต้น

แหล่งข้อมูลเกี่ยวกับ Fossil

Credit : National Geographic

แหล่งข้อมูลเกี่ยวกับ Fossil นั้นมีมากมายและหลากหลาย อย่างทางอินเตอร์เน็ตเองก็สามารถเลือกหาเว็ปไซต์ที่น่าเชื่อถือในการศึกษาได้ เช่น กรมทรัพยากรธรณี, สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.), National Geographic Society  เป็นต้น นอกจากนี้หากใครที่สนใจอยากจะค้นคว้าแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวกับ Fossil ที่มากไปกว่าการค้นหาในอินเตอร์เน็ตก็จะสามารถไปดูของจริงได้จากพิพิธภัณฑ์ ในประเทศไทยของเราก็จะมีอยู่ที่ พิพิธภัณฑ์ซากดึกดำบรรพ์ ธรณีวิทยา และธรรมชาติวิทยา จ.ลำปาง, พิพิธภัณฑ์สิรินธร จ.กาฬสินธุ์ เป็นต้น และในต่างประเทศ เช่น Fukui Prefectural Dinosaur Museum ประเทศญี่ปุ่น, Field Museum Chicago เป็นต้น

Fossil เปรียบได้ดั่งตำราล้ำค่าของมนุษย์โลก ที่ทำให้เราได้รับรู้ข้อมูลการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตในอดีต รวมไปถึงวิวัฒนาการของบรรพบุรุษ และเชื่อว่ายังคงมีซากดึกดำบรรพ์อีกมากมายที่รอการถูกค้นพบอยู่ทั่วโลกอย่างแน่นอน

สามารถติดตามผลงานต่าง ๆ ของทาง Bareo ได้ที่ช่องทางเว็บไซต์ของ Bareo หรือทาง Facebook : Design by Bareo ที่จะคอยอัพเดทข่าวสาร งานดีไซน์ และผลงานการออกแบบตกแต่งภายในมากมาย ให้ท่านผู้อ่านได้รับความรู้ และความสนุกตลอดทั้งปี

หรือหากสนใจจะออกแบบตกแต่งภายในกับทาง Bareo ทางเราก็มีบริการออกแบบภายในครบวงจร โดยสามารถอ่านรายละเอียดการให้บริการของเราได้ที่นี่ คลิ๊ก

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
education.nationalgeographic .org
amnh .org/dinosaurs
bbc .com
australianenvironmentaleducation .com.au