“…คำว่าพอเพียง มีความหมายว่า พอกิน เศรษฐกิจแบบพอเพียง หมายความว่า ผลิตอะไรมีพอใช้ ไม่ต้องขอยืมคนอื่น อยู่ได้ด้วยตนเอง แปลงจากภาษาฝรั่งได้ว่า ให้ยืนบนขาตัวเอง หมายความว่า สองขาของเรายืนอยู่บนพื้นได้ไม่หกล้มไม่ต้องขอยืมของคนอื่นเพื่อที่จะยืนอยู่
คำว่า พอ คนเราถ้าพอในความต้องการ มันก็มีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย พอเพียงอาจมีมาก อาจมีของหรูก็ได้ แต่ต้องไม่เบียดเบียนคนอื่น…”
พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
สวัสดีค่ะคนรักการออกแบบภายในทุกท่าน สำหรับเดือนที่ผ่านมาคงเป็นข่าวที่น่าเศร้าใจที่สุดสำหรับเหล่าปวงชนชาวไทยทุกท่าน ทางบริษัท บาริโอ จำกัด ของเราจึงน้อมรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช โดยการนำบทความดีๆจากพระราชกรณียกิจของพระองค์ท่านมาให้เหล่าบรรดาชาวไทย และคนรักการออกแบบภายในทุกคนได้นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน โดยถ้วนหน้ากัน
ในบทความนี้จึงขอหยิบเรื่องใกล้ตัวอย่างแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงที่พระองค์ได้คิดขึ้นมาสำหรับชาวไทย ในเรื่องของการพออยู่พอมี และพอกิน ไม่เบียดเบียนใคร ซึ่งแนวคิดนี้เป็นที่ประจักษ์ และรู้จักกันดีสำหรับคนไทย โดยเศรษฐกิจพอเพียงคือ คือ ปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงชี้แนวทางการดำเนินชีวิตให้แก่ปวงชนชาวไทยมาเป็นระยะเวลานาน ในช่วงตั้งแต่ก่อนการเกิดวิกฤตเศรษฐกิจ โดยพระองค์ท่านหวังว่าแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงนี้จะช่วยบรรเทาทุกให้แก่ประชาชนชาวไทยได้ ในช่วงที่โลกเปลี่ยนแปลง โดยพระองค์ทรงให้ความหมายของ เศรษฐกิจพอเพียง ไว้ว่า Sufficiency Economy ดังพระราชดำรัสที่ได้ทรงตรัสไว้เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม ปีพุทธศักราช 2554
“ในที่นี้เราฟังเขาถามว่าเศรษฐกิจพอเพียง จะแปลเป็นภาษาอังกฤษว่าอย่างไร ก็อยากจะตอบว่ามีแล้วในหนังสือ ไม่ใช่หนังสือตำราเศรษฐกิจ แต่เป็นหนังสือพระราชดำรัสที่อุตส่าห์มาปรับปรุงให้ฟังได้ และแปลเป็นภาษาอังกฤษ เพราะคนที่ฟังภาษาไทยบางทีไม่เข้าใจภาษาไทย ต้องแปลเป็นภาษาอังกฤษ จึงได้แปลเป็นภาษาอังกฤษ และเน้นว่าเศรษฐกิจพอเพียง แปลว่า Sufficiency Economy โดยเขียนเป็นตัวหนาในหนังสือ”
“Self-Sufficiency นั้นหมายความว่า ผลิตอะไรมีพอที่จะใช้ ไม่ต้องไปขอยืมคนอื่น อยู่ได้ด้วยตนเอง”
และพระองค์ทรงตรัสเพิ่มเติมไว้ว่า…
“คือพอมีพอกินของตัวเองนั้นไม่ใช่เศรษฐกิจพอเพียง เป็นเศรษฐกิจสมัยหิน สมัยหินนั้นเป็นเศรษฐกิจพอเพียงเหมือนกัน แต่ว่าค่อยๆ พัฒนาขึ้นมา ต้องมีการแลกเปลี่ยนกัน มีการช่วยระหว่างหมู่บ้าน หรือระหว่าง จะเรียกว่าอำเภอ จังหวัด ประเทศ จะต้องมีการแลกเปลี่ยน มีการไม่พอเพียง จึงบอกว่าถ้ามีเศรษฐกิจพอเพียง เพียงเศษหนึ่งส่วนสี่ก็จะพอแล้ว จะใช้ได้”
พอเพียงและแนวทางปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ เป็นแนวทางในการพัฒนาที่นำไปสู่ความสามารถในการพึ่งตนเอง ในระดับต่าง ๆ อย่างเป็นขั้นตอน โดยลดความเสี่ยงเกี่ยวกับความผันแปรของธรรมชาติ หรือการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยต่าง ๆ โดยอาศัยความพอประมาณและความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดี มีความรู้ ความเพียรและความอดทน สติและปัญญา การช่วยเหลือซึ่งกันและกันและความสามัคคี
ซึ่งพระองค์เชื่อว่าหากครอบครัวรู้จักกับคำว่าพอเพียงแล้ว ก็สามารถช่วยให้ชุมชนพัฒนา และจะส่งผลให้ประเทศชาติเกิดความมั่นคง และความสงสุขได้หากคนไทยรู้จักกับคำว่าพอ
แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง กับสังคมเมือง
ปัจจุบันประเทศไทยมีความทันสมัย และมีเทคโนโลยีต่างๆเข้ามาอย่างมากมายช่วยเพิ่มความสะดวกสบายให้แก่ชีวิต แต่หลายคนก็ไม่รู้จักประมาณตน ไม่รู้จักคำว่าพอเพียง มีความต้องการที่มากเกินพอ จนทำให้เกิดหนี้และหนี้มีมากจนเกินความสามารถที่จะชำระคืน ก็ทำให้เกิดความลำบาก ส่งผลต่อตนเองและครอบครัวโดยไม่จำเป็น
พระองค์ท่านพูดถึงเศรษฐกิจพอเพียงไว้อย่างง่ายๆเพียงว่าความพอเพียงก็คือการพอมีพอกิน ไม่เบียดเบียนใคร ไม่ผิดหรอกที่ประเทศไทยจะต้องใช้สิ่งของที่ทันสมัย แต่เราก็ควรประมาณตนเอง และใช้ของอย่างคุ้มค่าอย่างที่พระองค์ท่านทรงตรัสไว้ และทรงแสดงแบบอย่างในการใช้สิ่งของอย่างคุ้มค่าโดยหากรู้จักคิด ยับยั้งใจ ก็สามารถช่วยให้สบายขึ้น แต่หากใครที่มีมากพอก็ไม่ผิดที่จะใช้ของตามความต้องการของตัวเอง
หลักการใช้ชีวิต โดยใช้เศรษฐกิจพอเพียง กับสังคมเมือง
ลองมาใช้ชีวิตง่ายๆตามรอยพอตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ในชีวิตสังคมเมือง หรือสังคมทุนนิยม โดยสรุปไปไว้อย่างสั้นๆดังต่อไปนี้
1. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น เช่น การผลิตและการบริโภคที่อยู่ในระดับพอประมาณ
2. ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้นๆ อย่างรอบคอบ
3. ภูมิคุ้มกัน หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น โดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต
โดยมี เงื่อนไข ของการตัดสินใจและดำเนินกิจกรรมต่างๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียง 2 ประการ ดังนี้
1. เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องรอบด้าน ความรอบคอบที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผนและความระมัดระวังในการปฏิบัติ
2. เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้าง ประกอบด้วย มีความตระหนักใน คุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริตและมีความอดทน มีความเพียร ใช้สติปัญญาในการดำเนินชีวิต
ขอขอบคุณ…มูลนิธิชัยพัฒนา
สังคมเมืองที่เต็มไปด้วยวัตถุที่น่าหลงใหล หากเรารู้จักย้ำคิด ย้ำใช้ นำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ก็สามารถสร้างความมั่นคง และความสงบในชีวิตของเราได้ ตัวอย่างมีมากมาย ทั้งพระองค์ท่านซึ่งมีมากมายแต่ก็ไม่เคยหลงใหลในวัตถุนิยม หากแม้นบางคนที่มีความรวยเป็นทุนก็ไม่ผิดที่เค้าจะต้องการสิ่งของเพราะเค้าไม่ได้เกิดหนี้สิ้น ความพอเพียงคือการพออยู่พอมี และพอกิน พระองค์ท่าเชื่อว่าหากคนไทยยึดหลักนี้ก็คงทำให้ประเทศไทยมั่นคง และเข้าสู่ความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ
แม้นวันนี้พระองค์ท่านทรงสวรรคตไปแล้ว แต่สำหรับปวงชนชาวไทย และพนักงานในบริษัทออกแบบภายในอย่างบาริโอไม่เคยคิดว่าพระองค์หายไปไหน พระองค์ยังทรงอยู่ในใจ และดูและคนไทยมาจนวันนี้จากคำสอนมากมายที่พ่อได้สร้างไว้เพื่อความสบายของลูกของพระองค์ทุกคน
ความในใจอยากบอกพ่อ
นอกจากความรู้แล้ว ยังนำความในใจของตัวนักเขียนเอง และเหล่าบุคคลบางอาชีพที่ยังคงมีความรู้สึกเศร้าใจที่ได้รับข่าวของพระองค์อย่างกระทันหัน ซึ่งอาจะเป็นภาษาที่มาจากคำพูดจริงๆของคนบางอาชีพ
“แม้จะเศร้าใจเพียงไหน แต่หากเรามัวแต่เศร้า แล้วละเลยหน้าที่พระองค์ท่านคงเสียใจ ดังนั้นจากตัวนักเขียนเองคิดว่าหากรักพระองค์การทำหน้าที่ของตัวเองอย่าเต็มที่ ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ใคร และหากเรามีมากพอก็ควรแบ่งปันให้ผู้ที่ไม่มี เป็นตัวแทนพระองค์คอยดูและเพื่อนมนุษย์ด้วยกันอย่างที่พระองค์ทรงทำเป็นแบบอย่าง รวมทั้งการใช้ชีวิตอย่างพอเพียง และไม่ฟุ่งเฟ้อก็ช่วยให้ชีวิตดีขึ้น และการเริ่มจากตัวเราก็จะส่งผลให้ประเทศชาติมั่นคงได้ วันนี้พ่อไม่อยู่เราก็ควรดูแลตัวเอง และผู้อื่น รักกันไว้เพื่อประเทศของเรา และแผ่นดินของพ่อนี้”
จากใจผู้เขียน…
“กระผมนายธงชัย เพ็งงาน นักศึกษาคณะ ครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวยดุสิต กระผมมีความเศร้าใจอย่างมากกับเหตุที่เกิดขึ้นอย่างไม่ทันตั้งตัว คงไม่ใช่แค่กระผมแต่ยังคงมีพสกนิกรชาวไทยจำนวนมากที่ยังรู้สึกเช่นเดียวกับกระผม ซึ่งไม่สามารถบรรยายเป็นความรู้สึกได้ทั้งหมด ในเวลานี้กระผมยังคงคิดถึงคำสอน และพระบรมราโชวาทที่พระองค์ทรงตรัส ยังคงตราตรึงใจ และทำให้กระผมยึดแนวทางมาโดยตลอด วันนี้กระผมคงพูดได้เพียงว่าสิ่งเดียวที่กระผมจำทำเพื่อพระองค์คือการทำหน้าที่ของกระผมให้ดีที่สุด และจะช่วยดูแลเด็กในอนาคตเพื่อเป็นรั้วของชาติต่อไป”
นายธงชัย เพ็งงาน
นักศึกษา
“วันแรกที่รู้ว่าพ่อไม่อยู่ น้ำตาของยายก็ไหลไม่หยุด ยิ่งได้เห็นเรื่องราวกับงานที่พ่อได้ทำในทีวียายก็เศร้าใจร้องไห้ ไม่รู้ว่าพระองค์เสด็จไปทุกที่ได้อย่างไรแม้จะเป็นที่อันตราย พระองค์ก็ยังไปโดยไม่กลัวต่อภัยใดๆ ยายเกิดมาก็เห็นพระองค์มาตั้งแต่เด็ก จนวันนี้วันที่ไม่มีพระองค์ ยายก็เห็นพระองค์ทรงงานมาตลอด แต่ไม่เป็นไรพระองค์จะได้พัก ยายเข้าใจเราก็ไม่ต้องเสียใจนะเพราะพ่อยังคงอยู่ในใจเราเสมอ”
นางระนอง อินทร์ชุมนุม
อาชีพเกษตรกร ชาวสวน
“กระผมรู้สึกดีใจอย่างมากที่ได้เกิดบนผืนแผ่นดินไทยแห่งนี้ ถึงแม้วันนี้จะเป็นวันที่กระผมไม่อยากให้มาถึง แต่กระผมคิดว่าพระองค์คงอยากจะพักเต็มที ซึ่งสิ่งเดียวที่กระผมทำได้เพื่อไม่ให้พระองค์เป็นทุกข์ คือทำสิ่งดีๆ ไม่เป็นที่เดือดร้อนของประเทศชาติ และน้อมนำเอาคำสอนของพระองค์มาดำเนินชีวิต และพัฒนาตนเองเพื่อเป็นส่วนเล็กๆที่จะช่วยให้ประเทศชาติมีความเจริญขึ้น”
นายศุภกิจ โพธิโชติ
พนักงานบริษัท
“ในวันที่พระองค์ท่านทรงสวรรคต รู้สึกเศร้าเสียใจอย่างบอกไม่ถูก ไม่อยากเชื่อว่าทุกสิ่งคือความจริง ทุกวันนี้ยังอาลัย ทำใจยอมรับไม่ได้กับการสูญเสียพระองค์ ขอน้อมนำพระบรมราโชวาทต่างๆมาเป็นแนวทางแนวคิดในการดำรงชีวิตทุกด้านและได้น้อมนำแบบอย่างที่ดีจากพระองค์ท่านในด้านความเสียสละ นึกถึงประโยชน์ของส่วนรวมมากกว่าส่วนตน การเป็นผู้มีความมานะอดทน การมีความกตัญญูกตเวทีและฝึกตั้งมั่นอยู่ในความพอเพียงไม่ถือตัว”
คุณพี่ปราณี
พยาบาลโรงพยาบาลพระปกเกล้า
เมื่อได้มีโอกาสสัมภาษณ์บุคคลหลายๆอาชีพ……ทำให้รู้ว่าไม่ว่าจะทำหน้าอะไร อาชีพอะไร หลายคนยังคงรักพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช จากใจของทุกคนจริง และยังเป็นคนกลุ่มมากที่ยังคงรัก และมีพระองค์ท่านเป็นแบบอย่างในการดำรงชีวิตอยู่
แม้นวันนี้พระองค์ท่านได้ทรงเสด็จสู่สวรรคาลัย แต่สำหรับชาวไทยแล้วพระองค์ไม่เคยจากไปไหนยังคงอยู่ในใจพวกเราทุกคน และยังคงเป็นห่วงปวงชาวไทยตลอดแม้นพระองค์จะลาจากไปท่านยังคงฝากคำสอนดีๆไว้เพื่อความมั่นคงของประเทศชาติ และพระองค์ทรงหวังเสมอว่าชาวไทยก็เหมือนพี่น้องกัน ควรรักสามัคคีกันเพื่อที่จะไม่ให้ใครมารุกรานเราได้ หากเรารักใคร่กลมเกลียวกันเป็นปึกแผ่น
ทางบาริโอมีความยินดีอย่างยิ่งที่ได้นำเสนอเรื่องราวของพ่อหลวง ซึ่งถือเป็นการแสดงความรักและการจงรักภัคดีต่อพระองค์ และแผ่นดินไทย หากคนรักการออกแบบตกแต่งภายในทุกคนได้อ่านเรื่องราวของพระองค์จงยึดเสมอว่าความดีสร้างได้ง่ายๆโดยเริ่มจากตัวเราเอง…
ขอขอบคุณ
ผู้ให้สมภาษณ์ทุกท่าน
ขอขอบคุณภาพจาก สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ